Prawidłowo przeprowadzona ocena występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska to istotny element procesu podejmowania decyzji dotyczącej remediacji terenu. W przypadku występowania historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi może ona albo zwalniać z działań remediacyjnych, albo stanowić podstawę do ich wszczęcia. Kiedy ocena, o której mowa, jest niezbędna? Jakie zmiany szykują się w przepisach?

Ocena występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi i stanu środowiska – kto musi ją uzyskać? Kiedy należy jej dokonać?

Zgodnie z polskim prawem, podmiot odpowiedzialny za historyczne zanieczyszczenie powierzchni ziemi lub szkodę w środowisku w powierzchni ziemi (lub dysponent gruntu) jest zobowiązany do przeprowadzenia procesu remediacji. Polega on na wdrożeniu szeregu działań, które mają usunąć lub zmniejszyć ilość substancji zawartych w glebie, ziemi i wodach gruntowych powodujących ryzyko zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska.

Zanim jednak podmiot przystąpi do prac, musi przedłożyć właściwemu organowi projekt planu remediacji. Obligatoryjnym jego elementem jest ocena występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi i stanu środowiska. Na jej podstawie organ podejmie decyzję, czy podjęcie działań remediacyjnych jest konieczne, czy też podmiot może odstąpić od obowiązku ich przeprowadzenia.

Oceny występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia i stanu środowiska dokonuje się dopiero po stwierdzeniu występowania historycznego zanieczyszczenia lub szkody w środowisku w powierzchni ziemi. A mówiąc precyzyjniej, gdy zawartość co najmniej jednej substancji, która powoduje ryzyko w ziemi lub glebie i została wymieniona w załączniku nr 1 Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi, przekroczy dopuszczalną normę.

Co ważne, negatywna ocena występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia i stanu środowiska nie zwalnia z automatu z konieczności przeprowadzenia działań remediacyjnych. Jedynie daje właściwemu organowi administracji możliwość podjęcia decyzji zwalniającej podmiot władający powierzchnią ziemi lub korzystający ze środowiska z obowiązku remediacji.

Uregulowania prawne oceny występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi i stanu środowiska – stan aktualny i przewidywane zmiany

Obecnie (stan na kwiecień 2022 r.) wciąż obowiązującym aktem prawnym jest wspomniane wyżej Rozporządzenie Ministra Środowiska z 2016 r. Zgodnie z nim, tereny zanieczyszczone identyfikuje się według następującej procedury:

  • etap I – w jego ramach ustala się działalność, która może być źródłem zanieczyszczeń na danym terenie obecnie lub w przeszłości,
  • etap II – ustala się listę substancji powodujących ryzyko, których pojawienie się w ziemi lub glebie jest prawdopodobne ze względu na wyżej wymienioną działalność,
  • etap III – polega na zebraniu i analizie informacji ważnych dla oceny zagrożenia zanieczyszczeniem ziemi lub gleby,
  • etap IV – zebranie informacji w celu wykonania badań wstępnych i przeprowadzenie tych badań,
  • etap V – wykonanie badań szczegółowych.

Skierowany do konsultacji projekt Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie oceny występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia ludzi lub stanu środowiska w przypadku zanieczyszczenia powierzchni ziemi zakłada wprowadzenie całkowicie nowych uregulowań.

Jeśli dokument zostanie przyjęty w niezmienionej formie, ocena występowania znaczącego zagrożenia będzie składała się z dziesięciu wykonywanych po sobie części. W jej ramach trzeba będzie m.in. oszacować kubaturę zanieczyszczonej gleby lub ziemi, określić zawartość substancji powodującej ryzyko czy też wykonać badania specjacji chemicznej.

Ocena występowania znaczącego zagrożenia dla zdrowia i stanu środowiska daje obraz sytuacji gruntowo-wodnej, w jakiej znajduje się badany teren. Pozwala to podjąć właściwe działania remediacyjne, ale nie tylko. Uzyskane informacje mogą stanowić kartę przetargową w negocjacjach kupna-sprzedaży działki. Dlatego jej wykonanie warto powierzyć specjalistom. To gwarancja prawidłowości opracowania.

Źródło: Ekomeritum.pl