Decyzja o przyjęciu spadku nie zawsze jest tak oczywista, jak niektórym mogłoby się wydawać. Czasem znacznie lepszym rozwiązaniem dla spadkobiercy jest odrzucenie spadku. Przed podjęciem takiej decyzji warto przeanalizować potencjalne ryzyka i szanse związane ze spadkiem. Przedstawiamy garść najważniejszych oraz najbardziej przydatnych informacji z zakresu prawa spadkowego.

Czym jest prawo spadkowe i jakie zagadnienia obejmuje?

Prawo spadkowe jest działem prawa cywilnego. Określa ono zasady przejścia praw i obowiązków majątkowych na innego właściciela po śmierci osoby mającej do nich prawo własności. Prawo spadkowe reguluje zasady dziedziczenia, wynikające z niego prawa i obowiązki, a także kwestię osób uprawnionych do dziedziczenia oraz osób uprawnionych do nabywania praw związanych ze spadkiem w inny sposób niż w drodze dziedziczenia. Oprócz tego prawo spadkowe określa zasady odpowiedzialności za długi spadkowe.

Przepisy wchodzące w skład prawa spadkowego podzielono na dwie części i umieszczono w dwóch aktach prawnych. W Kodeksie cywilnym możemy znaleźć przepisy prawa materialnego, natomiast w Kodeksie postępowania cywilnego znalazły się przepisy dotyczące procesowych aspektów prawa spadkowego.

Instytucje prawa spadkowego, czyli w jakiej formie można przyjąć spadek?

Do dziedziczenia może dojść na kilka różnych sposobów. Nazywane są one instytucjami prawa spadkowego. Najpopularniejszą formą wejścia w posiadanie spadku jest jego dziedziczenie. Rozróżniamy dwie jego formy: dziedziczenie ustawowe oraz dziedziczenie testamentowe.

Dziedziczenie ustawowe zachodzi na mocy przepisów prawa spadkowego. Od spadkobiercy nie jest wymagane żadne działanie. W dziedziczeniu ustawowym jasno określono szczegółową kolejność dochodzenia do spadku bliższych i dalszych krewnych spadkodawcy. Dziedziczenie ustawowe dopuszcza również objęcie prawami spadkowymi osób niespokrewnionych bezpośrednio ze spadkodawcą.

Dziedziczenie testamentowe z pewnością każdemu kojarzy się ze spisaniem ostatniej woli przed śmiercią. Prawo dopuszcza także, aby jeden spadek został objęty zarówno dziedziczeniem ustawowym, jak i testamentowym. Ponadto prawo spadkowe wyróżnia dwie grupy testamentów – zwykłe oraz szczególne, które różnią się głównie względami formalnymi.

Oprócz tego prawo spadkowe dopuszcza dziedziczenie na zasadach zachowku, umownego działu spadku lub sądowego działu spadku.

Postępowanie ze spadkiem, czyli co może zrobić spadkobierca?

Spadek można przyjąć, bądź odrzucić. Decyzja zależy wyłącznie od woli spadkobiercy. Przyjęcie spadku może odbyć się bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe (przyjęcie spadku wprost) lub z ograniczeniem tej odpowiedzialności (przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza). Decyzję o odrzuceniu lub przyjęciu spadku można podjąć do 6 miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o możliwości otrzymania spadku (śmierci spadkodawcy). Brak złożenia oświadczenia we wskazanym terminie jest traktowany jako przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza, czyli z ograniczeniem odpowiedzialności za długi do wysokości korzyści majątkowych ze spadku. Należy pamiętać, że decyzja o przyjęciu lub odrzuceniu spadku jest ostateczna i nie może zostać odwołana, ani zmieniona. Taka decyzja powinna zostać złożona przed sądem lub przed notariuszem, w formie pisemnej lub ustnej. Przyjmując spadek, należy także pamiętać o dopełnieniu wszelkich formalności w urzędzie skarbowym i ewentualnym opłaceniu podatku od otrzymanych korzyści majątkowych płynących ze spadku. Z obowiązku podatkowego od spadku wyłączona jest najbliższa rodzina (małżonkowie, dzieci, wnuki, rodzice, dziadkowie, pasierbowie, rodzeństwo, ojczym, macocha).

Ważną kwestią w kontekście przyjęcia lub odrzucenia spadku jest odpowiedzialność za długi spadkowe. Zanim spadek zostanie przyjęty przez spadkobiercę, ponosi on odpowiedzialność za długi spadkowe tylko ze spadku. Natomiast po wydaniu oświadczenia o przyjęciu spadku odpowiedzialność za długi spadkowe rozszerza się na cały majątek spadkobiercy. Dlatego w razie jakichkolwiek wątpliwości co do ewentualnych długów spadkodawcy należy zachować ostrożność.

źródło: sawickiwspolnicy.pl